ÖZEL MESLEKİ REHABİLİTASYON MERK
ÖZEL MESLEKİ
REHABİLİTASYON MERKEZLERİ
HAKKINDA
YÖNETMELİK
Resmî Gazete
: 2.5.2006/26156
Ek ve
Değişiklikler:
1)
31.07.2009/27305 RG
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1)
Bu Yönetmeliğin amacı; özürlülerin yetenekleri doğrultusunda yapabilecekleri bir
işte verimli kılınarak ekonomik ve sosyal refahının sağlanması amacıyla
kurulacak özel mesleki rehabilitasyon merkezlerinin açılışı, denetlenmesi ve
işleyişine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1)
Bu Yönetmelik, gerçek ve tüzel kişilerce özürlülere yönelik olarak açılacak olan
özel mesleki rehabilitasyon merkezlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1)
Bu Yönetmelik, 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanununun 13 üncü
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1)
Bu Yönetmelikte geçen;
a) Kurs:
Mesleki rehabilitasyon merkezlerinde herhangi bir mesleği olmayan ya da bir
mesleği olmakla birlikte mesleğinde iş bulamayan Türkiye İş Kur il
müdürlüklerine kayıtlı özürlü işsizler veya mesleğinde yeterli olmayan özürlüler
için düzenlenen mesleki eğitim faaliyetlerini,
b) Kurucu: Özel
mesleki rehabilitasyon merkezi açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiyi,
c) Merkez: Özel
mesleki rehabilitasyon merkezini,
ç) Mesleki
rehabilitasyon: Özürlülerin işgücü piyasasında ihtiyaç duyulan, ilgi ve
yeteneklerine uygun mesleklerde yetiştirilerek istihdamlarını kolaylaştırmak ve
mesleklerinde ilerlemelerini sağlamak amacıyla devamlı ve koordinasyon içinde
sosyal ve tıbbi rehabilitasyon, mesleki rehberlik, mesleğe hazırlık, meslek
edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimi, işe yerleştirme ve takibini,
d) Özürlü:
18/3/1998 tarihli ve 23290 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özürlülere
Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmeliğe uygun olarak çalışma
gücünün en az yüzde kırkından yoksun olduğu belgelenenleri,
e) Özel öğretim
kurumları mevzuatı: 8/6/1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları
Kanunu, 23/6/1985 tarihli ve 18790 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli
Eğitim Bakanlığına Bağlı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği ve 22/7/2005 tarihli
ve 25883 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Kurslar
Yönetmeliğini,
f) Özel mesleki
rehabilitasyon merkezi: Mesleki rehabilitasyon hizmetini vermek üzere kurulan
gündüzlü kuruluşu,
g) Sorumlu
müdür: Özel mesleki rehabilitasyon merkezinin idari, mali, hukuki ve mesleki tüm
işleyişinden sorumlu olan yöneticiyi,
ğ) Sosyal
rehabilitasyon: Özürlü kişilere evde, merkezde ve sosyal çevrelerinde psiko
-sosyal uyumlarını desteklemek ve sorunlarında yardımcı olmak, resmi/resmi
olmayan kurumlarla etkin bir iletişim kurmalarını sağlamak amacıyla yapılan
çalışmaları,
h) Yararlanıcı:
Özel mesleki rehabilitasyon merkezleri tarafından gerçekleştirilen mesleki
rehabilitasyon hizmetleri ve kurs programlarına katılan özürlüleri, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Merkez Açma,
Devir, Nakil ve Kapatma
Merkez Açma,
Devir, Nakil ve Kapatma
MADDE 5 – (1)
Özel Mesleki Rehabilitasyon Merkezinin açılması, devri, nakli, kapatılması ve
personel görevlendirmesi işlemleri Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları
mevzuatına göre yürütülür. Ancak, özel mesleki rehabilitasyon merkezinin
açılabilmesi için Türkiye İş Kurumu il müdürlüklerinden de uygun görüş istenir.
(2) Merkeze,
başvuruda daha sonra ilave edilecek özür grupları için de ayrıca izin alınır.
Hizmet verilecek her bir özür grubu için rehabilitasyon ve kurs programı
hazırlanır. Merkezin fiziksel şartları ve donanımı hizmet verilecek her bir özür
grubuna uygun şekilde düzenlenir.
(3) Mesleki
eğitimini tamamlayan özürlülerin merkez tarafından Türkiye İş Kurumuna kayıt
yaptırılması için bildirilmesi gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Merkezde
Uygulanacak Rehabilitasyon Hizmetleri ve Kurs Programları
Merkezde
uygulanacak rehabilitasyon hizmetleri ve kurs programları
MADDE 6 – (1)
Merkezde verilen hizmetler aşağıda belirtilmiştir;
(a) Fizyoterapi
ve rehabilitasyon: Yararlanıcının mevcut fiziksel ve zihinsel yetenek seviyesi,
sağlık problemleri, ilgileri ve becerileri belirlenir, tıbbi değerlendirme,
mobil değerlendirme ve mesleki rehberlik yapılır.
(b) Ergoterapi
: Çalışma kapasitesinin değerlendirilmesi, iş ile uyumlandırılması ve bu süreç
sonunda fizyoterapi ve rehabilitasyon birimi ile birlikte kişinin uygun iş
kursuna yönlendirilmesi yapılır.
(c) Sosyal
rehabilitasyon: Bu süreçte özürlü kişilerle evde, merkezde ve sosyal
çevrelerinde psiko -sosyal uyumlarını desteklemek için resmi/resmi olmayan
kurumlarla etkin bir iletişim kurmalarını sağlamak amacıyla çalışmalar yapılır,
bireysel ve grup programları ile danışmanlık hizmetleri verilir.
(ç) Mesleki
eğitim: Bireylerin yönlendirildikleri ve eğitim sonrasında
sertifikalandırıldıkları iş kursunda eğitim almaları sağlanır. Özürlü bireylere
verilecek kursların programları, il milli eğitim müdürlüklerince onaylanan
eğitim programlarına göre yürütülür.
(d) Mesleki
rehberlik: Özürlünün özelliklerine ve mevcut fırsatlara göre mesleki
bilgilendirme, eğitsel-mesleki gelişim ve yönlendirme iş ve mesleki danışmanlık
çalışmalarını kapsar. Bu süreçte özürlünün bireysel özellikleri, yeterlilikleri,
özgeçmişi, başvuru formları, kurs sonucu başarı durumu değerlendirilerek
yararlanıcı ve işveren arasında bağlantı kurulur.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Merkez
Personeli ve Nitelikleri
Merkezde
çalıştırılacak personel
MADDE 7 – (1)
Merkezde; sorumlu müdür, sosyal hizmet uzmanı veya sosyal çalışmacı, özel
eğitimci ve eğitici personelin istihdam edilmesi zorunludur. Belirtilen bu
personele ilaveten doktor (yarı zamanlı olarak), fizyoterapist, psikolog,
psikolojik danışman ve rehber uzman merkezin özür gruplarına göre Milli Eğitim
Bakanlığı tarafından zorunlu personel olarak belirlenebilir.
Merkez
personelinin nitelikleri
MADDE 8 – (1)
Merkez personelinin nitelikleri aşağıdaki gibidir.
a) Sorumlu
müdür: Fizyoterapist, psikolojik danışman ve rehber uzman, psikolog, sosyal
hizmet uzmanı veya sosyal çalışmacı, özel eğitimci, çalışma ekonomisti, sosyolog
ve doktor sorumlu müdür olarak atanabilir. Bu özellikleri taşıyan kurucular aynı
zamanda kuruluşun sorumlu müdürü olabilirler.
b) Eğitici
personel: Mesleki ve teknik eğitim alanında yüksek öğrenim görmüş veya ustalık
yeterliliğini kazanmış olmalıdır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Merkezin
Bölümleri ve Donanım
Merkezin
bölümleri
MADDE 9 – (1)
Merkezin bölümleri aşağıda belirlenen şekilde olmalıdır;
a) Fizyoterapi
ve rehabilitasyon bölümü: Yararlanıcının mevcut fiziksel ve zihinsel yetenek
seviyesi, sağlık problemleri, ilgilerinin ve becerilerinin belirlendiği, tıbbi
değerlendirme, mobil değerlendirme, yapıldığı bölümdür. Yararlanıcının
ihtiyaçlarının belirlenmesinden sonra gerekli fizyoterapi ve rehabilitasyon
hizmetleri bu bölümde yerine getirilir. Bu bölümde, yararlanıcının ilgi, yetenek
ve becerileri ile işin gerekleri karşılaştırılarak uygun mesleki eğitim alanına
yönlendirilir. Bu bölümde özür ve yaşam biçimi arasındaki ilişkinin
belirlenmesi, sağlıklı yaşam için kardiovaskülerefor kapasitesinin belirlenmesi,
fiziksel kondisyon geliştirici egzersiz eğitimi, diyet, stres, hijyenik eğitim,
sigara bıraktırma eğitimleri verilir. Ayrıca çalışma kapasitesinin
değerlendirilmesi, iş ve özürlünün birbirine uyumlandırılması ile verimliliğin
artırılması, doğru oturma, hareket etme, ağırlık kaldırma prensiplerinin
öğretilmesi, kuvvet, hız, dayanıklılık, çeviklik, duruş, el becerileri gibi
parametrelerin işin gerektirdiklerine göre geliştirilmesi sağlanır.
b) Mesleki
eğitim bölümü: En az altı haftalık kursların düzenlendiği bölümdür.
c) Mesleki
rehberlik ve danışmanlık, işe yönlendirme ve izleme bölümü: Özürlünün kişisel
özellikleri, yeterlilikleri, özgeçmişi ile başvuru formları, mesleki eğitim
belge ve sertifikasyonuna göre durumunu değerlendirip yararlanıcıya mesleki
bilgilendirme, mesleki gelişim ve uyum, mesleki danışmanlık, işe yönlendirme ve
izleme hizmetlerini sunan, özürlü ile işveren arasındaki bağlantıyı kuran
bölümdür. Özürlü kişilere ev ve merkezde yaşadıkları psiko -sosyal sorunlarına
yardımcı olmak için bireysel ve grup programları ve danışmanlık hizmetleri
verilir. Ayrıca bu bölümde işe yerleştirilen özürlüyü işyerinde izleme, işveren
ile uyumlandırma , verimlilik ve emniyet açısından iş adaptasyonu ve iş yeri
organizasyonu işlevlerini üstlenen bölümdür. İşe yerleştirilen özürlünün
izlenmesi, en az haftada bir gün ve üç ay boyunca devam etmelidir.
Merkezin
donanımı
MADDE 10 – (1)
Merkezin donanımı hususunda Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumlarına
ilişkin mevzuat hükümleri uygulanır.
ALTINCI
BÖLÜM
Merkezin
İşleyişine İlişkin Esaslar
Merkeze
özürlü kabulü
MADDE 11 – (1)
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne kayıtlı ve mesleki rehabilitasyon
hizmetinden yararlanmak isteyen özürlüleri Türkiye İş Kurumu il müdürlüğü veya
Şube Müdürlüğü bu hizmeti alabilecekleri merkezlere yönlendirir. Özürlü doğrudan
merkeze başvurduğunda ilgili merkez bunu Türkiye İş Kurumu il müdürlüğüne veya
Türkiye İş Kurumu şube müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
Merkeze
kabul edilecek özürlülerde aranacak şartlar ve istenecek belgeler
MADDE 12 – (1)
Merkeze katılabilmek için;
a) En az %40
oranında özürlü olmak,
b) Kuruma
kayıtlı olmak,
c) 15 yaşını
bitirmiş olmak,gerekir.
(2) (Değişik
fıkra: 31/07/2009-27305 RG) Kabulde gerekli belgeler şunlardır;
a) T.C.
Kimlik Numarası beyanı,
b) Sağlık
kurulu raporu ya da özürlü kimlik belgesi,
c) İki adet
vesikalık fotoğraf,
ç) Var ise
öğrenim belgesinin veya çıkış belgesinin aslı veya kurumca onaylı örneği.
Merkezden
özürlünün ayrılması
MADDE 13 – (1)
Merkezden özürlünün ayrılması aşağıdaki durumlarda gerçekleşir;
a) Özürlünün
isteği,
b) Merkez
müdürlüğü tarafından kabule esas bilgi ve belgelerde yanlışlık olduğunun tespiti
veya merkezin işleyiş ve düzenine aykırı hareket edilmesi hallerinde özürlünün
ilişiği kesilir.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Teftiş
denetim ve soruşturma
MADDE 14 – (1)
Merkezin denetimi Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları mevzuatına göre
yapılacak, gerekli görüldüğünde Türkiye İş Kurumu il müdürlüklerinden bir
yetkilinin katılımı sağlanır.
Bu
Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller
MADDE 15 – (1)
Bu Yönetmelikte yer almayan hükümler hakkında Milli Eğitim Bakanlığı Özel
Öğretim Kurumlarına ilişkin mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 16 – (1)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerini Özürlüler İdaresi Başkanlığının bağlı olduğu Devlet
Bakanı, Milli Eğitim Bakanı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı birlikte
yürütür.
|