ÇIRAKLIK EĞİTİMİ UYGULAMASI YAPILMAYAN MESLEK DALLARINDA
MESLEKİ BELGELERİN VERİLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
Resmî
Gazete : 14.01.2008/26756
BİRİNCİ
KISIM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1)
Bu Yönetmeliğin amacı; 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun
çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmamış meslek dallarında esnaf ve
sanatkarlar meslek kuruluşlarınca yapılacak eğitim, sınav ve belgelendirme
çalışmalarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1)
Bu Yönetmelik, 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek
Kuruluşları Kanununa tabi esnaf ve sanatkarlara ait işyerleri ve bu işyerlerinde
çalışanlardan; meslekleri 3308 sayılı Kanunun çıraklık eğitimi uygulama kapsamı
dışında kalanları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1)
Bu Yönetmelik, 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek
Kuruluşları Kanununun 75 inci maddesinin (j) bendi ile 5/6/1986 tarihli ve 3308
sayılı Mesleki Eğitim Kanununun Geçici 10 uncu maddesi hükümlerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1)
Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık:
Milli Eğitim Bakanlığını,
b) Birlik: 5362
sayılı Kanuna göre kurulan esnaf ve sanatkarlar odaları birliklerini,
c) Federasyon:
5362 sayılı Kanuna göre kurulan esnaf ve sanatkarlar federasyonlarını,
ç) Komisyon:
Esnaflık ve Sanatkarlık Mesleklerini Ayırma Komisyonunu,
d)
Konfederasyon: Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonunu,
e) Kapsama
alınmış meslek dalı: 3308 sayılı Kanuna göre çıraklık eğitimi uygulaması
yapılmasına karar verilmiş meslek dallarını,
f) Mesleki
belgeler: Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca verilen TESK kalfalık, TESK ustalık
ve esnaflık belgelerini,
g) Oda: 5362
sayılı Kanuna göre kurulan esnaf ve sanatkarlar odalarını,
h) TESK:
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonunu, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Mesleki
Belgeler ve Bu Belgelerin Verilme Esasları
Belgelerin
verileceği meslekler
MADDE 5 – (1)
Bu Yönetmeliğe göre belge verilecek meslek dalları; 3308 sayılı Kanunun çıraklık
eğitimi uygulama kapsamına alınmamış meslek dallarıdır. Bu mesleklerle ilgili
olarak odalar, eğitim, sınav ve belgelendirme yapma hakkına sahiptir.
Odalarca
verilecek mesleki belgeler
MADDE 6 – (1)
Odalar tarafından, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre belirlenen mesleklerde;
a) TESK
kalfalık belgesi,
b) TESK ustalık
belgesi,
c) Esnaflık
belgesi, verilir.
TESK
kalfalık belgesi
MADDE 7 – (1)
TESK kalfalık belgesi, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte 5362 sayılı
Kanun kapsamında bir işyerinin sahibi olan ya da bu işyerinde çalışanlardan;
a) en az
ilköğretim mezunu olan,
b) on altı
yaşını doldurmuş olan,
c) mesleğinde
en az iki yıl çalışmış olduğunu belgelendiren, kişilere odaca düzenlenecek
kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde verilir.
TESK ustalık
belgesi
MADDE 8 – (1)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte 3308 sayılı Kanun gereğince mesleğinde
ustalık belgesi almak isteyenlerde aranan asgari yaş ve öğrenim şartını
taşıyanlardan;
a) 5362 sayılı
Kanuna tabi bir işyeri sahibi olan ve/veya bu işyerinde fiilen usta olarak
çalışanlardan, Konfederasyonca belirlenecek süreler içinde başvuruda bulunanlara
doğrudan,
b) TESK
kalfalık belgesi veya Bakanlıkça kabul edilmiş başka bir meslek kuruluşunca
verilmiş kalfalık belgesi sahibi olup, mesleği ile ilgili işlerde en az beş yıl
süreyle çalışmış olduğunu belgelendirenlerden odaca düzenlenecek ustalık
sınavında başarılı olanlara sınav sonucunda,
c) Mesleki ve
teknik orta öğretim kurumlarından veya bu kurumların dengi yurtdışı kurumlardan
mezun olanlardan odaca düzenlenecek ustalık sınavında başarılı olmaları halinde,
TESK ustalık
belgesi verilir.
TESK
esnaflık belgesi
MADDE 9 – (1)
Esnaflık ve sanatkarlık mesleklerini ayırma komisyonunca belirlenen ustalık
becerisi gerektirmeyen mesleklerde; 3308 sayılı Kanun gereğince mesleğinde
ustalık belgesi almak isteyenlerde aranan asgari yaş ve öğrenim şartını
taşıyanlardan;
a) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte 5362 sayılı Kanuna tabi bir işyeri sahibi
olan ve/veya bu işyerinde çalışanlardan, Konfederasyonca belirlenecek süreler
içinde başvuruda bulunanlara doğrudan,
b) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra mesleğe girenlerden, mesleği ile
ilgili işlerde en az iki yıl süreyle çalışmış olduğunu belgelendiren ve odalarca
düzenlenecek sınavlarda başarılı olanlara sınav sonucunda, esnaflık belgesi
verilir.
Sınava
hazırlık kursları
MADDE 10 – (1)
Kalfalık, ustalık ve esnaflık sınavlarına girecekler için odalar imkanları
ölçüsünde sınava hazırlık kursları düzenleyebilirler.
Sınavların
düzenlenmesi
MADDE 11 – (1)
Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen mesleki belgelerin sınavları yılda
iki defadan az olmamak üzere ilgili oda tarafından yapılır. Belgelere ilişkin
sınavlar, odanın başvurusu üzerine birlik tarafından planlanarak duyurulur.
Mesleki
belge sınav komisyonlarının oluşturulması
MADDE 12 – (1)
Mesleki belge sınav komisyonları ilgili oda başkanının veya görevlendireceği
yönetim kurulu üyesinin başkanlığında;
a) İlgili
meslekten oda başkanlığınca görevlendirilecek iki üye,
b) Oda mesleki
eğitim danışmanlığı biriminden bir üye,
c) İlgili
meslek alanlarında mesleki eğitim merkezi öğretmenleri, mesleki eğitim merkezi
bulunmaması halinde diğer mesleki ve teknik öğretim kurumlarındaki öğretmenler
arasından milli eğitim müdürlüğünce görevlendirilecek bir üye, olmak üzere
toplam beş kişiden oluşur.
(2) Milli
eğitim müdürlüklerince görevlendirilecek sınav komisyonu üyesinin, sınavın
yapılacağı meslek alanına dahil branşlardan birinde öğretmenlik yapanlar
arasından seçilmesi esastır. Ancak, sınavın yapıldığı ilçe sınırları içindeki
öğretim kurumlarında, branşında öğretmen bulunmayan mesleklerde, farklı
branşlardaki öğretmenler görevlendirilebilir. Bu durumdaki öğretmenler,
sınavlarda mesleki içerik olarak değil, soru hazırlama yöntem ve teknikleri ile
sınavın yapılış usul ve esasları yönüyle katkıda bulunurlar.
(3) Sınav
komisyonu üyelerinin göreve çağrıları yazılı olarak yapılır. Birisi Bakanlığın
görevlendirdiği üye olması koşuluyla en az üç komisyon üyesinin hazır bulunması
halinde sınav yapılabilir.
Sınavların
yapılması
MADDE 13 – (1)
Sınav komisyonları, sınav sorularının hazırlanması ve sınavların yapılmasında
birinci derecede görevli ve sorumludurlar. Sınavlar yazılı ve uygulamalı olarak
yapılır. Sınav sonucunda başarılı olanların belgeleri oda tarafından verilir.
(2) Sınav
evrakı oda tarafından beş yıl süreyle saklanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygulama
Esasları ile Esnaf ve Sanatkarlık Mesleklerini Ayırma Komisyonu ve
Tutulacak
Kayıtlar
Plânlama,
koordinasyon ve denetim
MADDE 14 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak uygulamaların ülke düzeyinde
planlanması, koordinasyonu ve denetimi Konfederasyonca ilgili federasyonlarla
birlikte, iller düzeyinde ise birliklerce yerine getirilir.
Sınav
komisyonuna ödenecek ücretler
MADDE 15 – (1)
Sınav komisyonu üyelerine ödenecek ücretler 5362 sayılı Kanunun 56 ncı
maddesinde öngörülen sınırlar içinde kalmak üzere, ilgili esnaf ve sanatkarlar
meslek kuruluşunun yönetim kurulunca belirlenir ve eğitim bütçesinden ödenir.
Mesleğin
kapsama alınmasından sonra yapılacak uygulama
MADDE 16 – (1)
3308 sayılı Kanun kapsamında bulunmayan bir meslek dalının kapsama alınma
kararının Resmi Gazete'de ilan edildiği tarihten itibaren bu meslekte bütün
işlemler 3308 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütülür.
Esnaflık ve
Sanatkarlık Mesleklerini Ayırma Komisyonu
MADDE 17 – (1)
Ustalık becerisi gerektiren meslekler ile gerektirmeyen meslekleri belirlemek
amacıyla Konfederasyon bünyesinde bir esnaflık ve sanatkarlık mesleklerini
ayırma komisyonu kurulur. Komisyon; Konfederasyon Genel Başkanı ya da
görevlendireceği TESK Yönetim Kurulu üyesinin başkanlığında, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığını temsilen bir üye, Milli Eğitim Bakanlığını temsilen bir üye ve
Konfederasyonu temsilen iki üye olmak üzere toplam beş üyeden oluşur.
(2) Komisyon,
bu Yönetmeliğin uygulaması içine alınacak kapsam dışı meslek dallarını belirler,
karar altına alır ve bu karar ve karar sonrasında yapılacak çalışmalar
Konfederasyonca alt teşkilat birimlerine duyurulur.
(3) Hangi
mesleklerde TESK kalfalık belgesi ve TESK ustalık belgesi verileceği,
hangilerinde ise esnaflık belgesi verileceği bu Komisyon tarafından belirlenir.
Belgelerin
şekli
MADDE 18 – (1)
Bu Yönetmeliğin Ek-1'inde yer alan TESK Kalfalık Belgesi, Ek-2/a' sında yer alan
TESK Ustalık Belgesi (Sınavsız), Ek-2/b'sinde yer alan TESK Ustalık Belgesi
(Sınavlı), Ek-3/a'sında yer alan Esnaflık Belgesi (Sınavlı), Ek-3/b'sinde yer
alan Esnaflık Belgesi Cüzdan (Sınavlı), Ek-3/c'sinde yer alan Esnaflık Belgesi
(Sınavsız), Ek-3/d'sinde yer alan Esnaflık Belgesi Cüzdan (Sınavsız),
Konfederasyon tarafından bastırılarak odalarca hak sahiplerine dağıtılır.
Tutulacak
defter, form, liste ve çizelgeler
MADDE 19 – (1)
Odalarca yapılan belge düzenleme çalışmalarında, Konfederasyonca bastırılarak
dağıtılacak ekte örnekleri bulunan aşağıdaki defter, form, liste ve çizelgeler
kullanılır.
a) Kullanılacak
defterler aşağıda gösterilmiştir.
1) Ustalık
Belgesi Başvuru Kayıt Defteri (Sınavlı-Sınavsız) (Ek-4).
2) Kalfalık
Belgesi Başvuru Kayıt Defteri (Ek-5).
3) Esnaflık
Belgesi Başvuru Kayıt Defteri (Sınavlı-Sınavsız) (Ek-6).
4) Ustalık
Belgesi Almaya Hak Kazananlar Defteri (Sınavlı-Sınavsız) (Ek-7).
5) Kalfalık
Belgesi Almaya Hak Kazananlar Defteri (Ek-8).
6) Esnaflık
Belgesi Almaya Hak Kazananlar Defteri (Sınavlı-Sınavsız) (Ek-9).
b) Kullanılacak
formlar aşağıda gösterilmiştir.
1) Ustalık
Belgesi Başvuru Formu (Sınavlı) (Ek-10).
2) Ustalık
Belgesi Başvuru Formu (Sınavsız) (Ek-11).
3) Ustalık
Belgesi Başvuru Formu (Sınavsız) (Ek-12).
4) Kalfalık
Belgesi Başvuru Formu (Ek-13).
5) Esnaflık
Belgesi Başvuru Formu (Sınavlı) (Ek-14).
6) Esnaflık
Belgesi Başvuru Formu (Sınavsız) (Ek-15).
7) Esnaflık
Belgesi Başvuru Formu (Sınavsız) (Ek-16).
c) Kullanılacak
liste ve çizelgeler aşağıda gösterilmiştir.
1) Yazılı ve
Pratik Sınav Sonuçları Listesi (Ek-17).
2) Esnaflık
Belgesi Yazılı Sınav Sonuçları Listesi (Ek-18).
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Düzenleme
yetkisi
MADDE 20 – (1)
Konfederasyon, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere alt düzenleme
yapmaya yetkilidir.
Yürürlükten
kaldırılan Yönetmelik
MADDE 21 – (1)
20/10/1993 tarihli ve 21734 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çıraklık Eğitimi
Uygulaması Yapılmayan İl ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine
İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Mesleki
belgelerin geçerliliği ve değiştirilmesi
GEÇİCİ MADDE
1 – (1)
Bu Yönetmeliğin 21 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelik kapsamında
verilen mesleki belgeler geçerlidir.
(2) Bu
Yönetmelik gereğince kapsama alınma tarihinden önce verilmiş olan mesleki
belgeler, mesleğin kapsama alınmasından sonra 3308 sayılı Kanun hükümleri
gereğince doğrudan değiştirilir.
Yürürlük
MADDE 22 – (1)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Eğitim Bakanı ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları
Konfederasyonu Genel Başkanı müştereken yürütür.
________________________________________
Ek-1
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU KALFALIK BELGESİ
Ek-2-a
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU USTALIK BELGESİ
Ek-2-b
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU USTALIK BELGESİ
Ek-3-a
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU ESNAFLIK BELGESİ